Το φαράγγι του Ρίχτη είναι μια απαραίτητη επίσκεψη για όσους αναζητούν έναν ψηλό καταρράκτη που τρέχει από έναν βρύαλο που περιβάλλεται από καταπράσινα δέντρα , τοποθετημένο κοντά στο χωριό Έξω Μουλιανά. Ξεκινώντας από το χώρο στάθμευσης περίπου 100 μέτρα πριν από το χωριό, υπάρχει ένας μικρός δρόμος που οδηγεί στην είσοδο του φαραγγιού σε απόσταση περίπου 20 λεπτών με τα πόδια. Εκεί, βρίσκεται μια μικρή καλύβα που παρέχει όλες τις χρήσιμες πληροφορίες. Για να είναι βιώσιμη η εμπειρία του φαραγγιού, υπάρχει εισιτήριο εισόδου 3 € για τους επισκέπτες άνω των 16 ετών.
Η γεωδιαδρομή που έχει χαρτογραφηθεί από την UNESCO [γεωδιαδρομή 17] διαρκεί περίπου 1 ώρα και 40 λεπτά μέχρι τον καταρράκτη. Ακολουθώντας τα κόκκινα-λευκά-κίτρινα σημάδια, η διαδρομή περνά κάτω από μια παλιά βενετσιάνικη γέφυρα που χτίστηκε τον 19ο αιώνα, και τελικά κατεβαίνει τα τελευταία ξύλινα σκαλοπάτια, αποκαλύπτοντας τον καταρράκτη! Παρέχονται τραπέζια πικ νικ και για την επιστροφή, απλώς ακολουθεί την ίδια διαδρομή προς τα πίσω. Συνιστάται η αποφυγή μετά τις 5 μ.μ. το καλοκαίρι, και τις 3 μ.μ. την άνοιξη/φθινόπωρο, επειδή το φως χάνεται γρήγορα ανάμεσα στα δέντρα της πλαγιάς και δεν φαίνεται καθαρά η σηματοδότηση στο φαράγγι.
Τα καταπράσινα δέντρα υποδέχονται και δημιουργούν μια ατμόσφαιρα που δύσκολα βιώνεται οπουδήποτε αλλού στην Κρήτη. Είναι δροσερό και γεμάτο ζωή, σχεδόν σαν σε παραμύθι. Το φρέσκο παγωμένο νερό του καταρράκτη είναι μια θαυμάσια αναζωογόνηση μετά την πεζοπορία! Ο εξοπλισμός πεζοπορίας (πόσιμο νερό, καπέλο, ορειβατικά/αθλητικά παπούτσια) είναι απαραίτητος.
Το Φαράγγι του Ζάκρου, γνωστό και ως “Φαράγγι των Νεκρών” βρίσκεται κοντά στον οικισμό της Άνω Ζάκρου. Το όνομά του προήλθε ύστερα από ανασκαφές που έγιναν στα τοιχώματά του, καθώς βρέθηκαν μινωικοί τάφοι.
Η γεωδιαδρομή που είναι χαρτογραφημένη από την UNESCO [γεωδιαδρομή 10] έχει διάρκεια 1 ώρα και 30′. Ξεκινώντας από την Επάνω Ζάκρο, διασχίζει το Φαράγγι της Ζάκρου με τελικό προορισμό την Κάτω Ζάκρο, περνώντας δίπλα από το μινωικό νεκροταφείο και τον αρχαιολογικό χώρο του ανακτόρου της Κάτω Ζάκρου.
Αποτελεί το νοτιότερο και ανατολικότερο τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 και περιλαμβάνει απολιθώματα κοραλλιών, πηγές και άφθονα νερά, πλούσια βλάστηση με πλατάνια, πρίνους, αγριελιές, πικροδάφνες καθώς και σπάνια είδη φυτών. Το φαράγγι είναι σπουδαίος αναρριχητικός προορισμός για τους λάτρεις της αναρρίχησης, καθώς προσφέρει διαδρομές με μόνιμη στήριξη και βαθμίδες δυσκολίας. Ο εξοπλισμός πεζοπορίας (πόσιμο νερό, καπέλο, ορειβατικά/αθλητικά παπούτσια) είναι απαραίτητος.
Το Φαράγγι της Μονής Τοπλού βρίσκεται περίπου 200 μέτρα από το μοναστήρι, και αποτελεί εναλλακτική του πολύβουου φαραγγιού του Ρίχτη. Αυτό το όμορφο φαράγγι, αν και δεν είναι τόσο δημοφιλές, έχει αρκετά καλή καθοδήγηση (κόκκινο κίτρινο λευκό), υπέροχους σχηματισμούς βράχων και σπηλιές, με αποκορύφωμα τη μοναδική θέα της θάλασσας.
Η γεωδιαδρομή που είναι χαρτογραφημένη από την UNESCO [γεωδιαδρομή 15] έχει διάρκεια 1 ώρα και 10′. Διασχίζει το φαράγγι, ξεκινώντας από τα δυτικά της Μονής Τοπλού, κάνει κυκλική διαδρομή και καταλήγει ξανά στο σημείο εκκίνησης. Σε όλο το μήκος της ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει ενδημικά είδη φυτών, απολιθώματα και μοναδικές διαβρωσιγενείς μορφές τις ονομαζόμενες «Ταφόνι». Επιπλέον, στις μικρές λίμνες που σχηματίζονται στο φαράγγι αξίζει να παρατηρήσει κανείς την Ποταμοχελώνα (Mauremys rivulata).
Το φαράγγι της Μονής Τοπλού χαρακτηρίζεται ως ένα βατό μονοπάτι για παθιασμένους πεζοπόρους, με πολλά πετρώματα και ενίοτε απότομες πλαγιές. Ο εξοπλισμός πεζοπορίας (πόσιμο νερό, καπέλο, ορειβατικά/αθλητικά παπούτσια) είναι απαραίτητος. Αξίζει η πεζοπορία να ολοκληρωθεί με μια επίσκεψη στους χώρους της Μονής Τοπλού, με το Μουσείο Εκκλησιαστικών Κειμηλίων και το οινοποιείο!
Το φαράγγι των Πεύκων (λιγότερο γνωστό ώς Φαράγγι Ανεγυρούς) είναι ένα από τα ομορφότερα φαράγγια της Ανατολικής Κρήτης. Ξεκινάει από το χωριό Πεύκοι στη Σητεία. Αν και μικρό, είναι πολύ όμορφο με υπέροχους γεωλογικούς σχηματισμούς και πυκνή βλάστηση, κυρίως από πεύκα.
Η γεωδιαδρομή που είναι χαρτογραφημένη από την UNESCO [γεωδιαδρομή 25] έχει διάρκεια 1 ώρα και 30′. Επιπλέον υπάρχουν κι άλλες διαδρομές πεζοπορίας με ίδια αφετηρία που οδηγούν στον οικισμό Άσπρο Ποταμό και παρέχουν καλά διαμορφωμένα μονοπάτια τα οποία ανήκουν στο Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Αυτή η πεζοπορική διαδρομή ακολουθεί την κοίτη του ποταμού σχεδόν σε όλο της το μήκος και η διάρκειά της μπορεί να φτάσει και τις 2 ώρες.
Σε κάποια σημεία έχουν τοποθετηθεί πάγκοι για ξεκούραση και σκάλες που κάνουν την κατάβαση πιο ομαλή. Αξίζει να διανύσει κανείς την κυκλική διαδρομή μέσα και πάνω από το φαράγγι. Ο εξοπλισμός πεζοπορίας (πόσιμο νερό, καπέλο, ορειβατικά/αθλητικά παπούτσια) είναι απαραίτητος και η πλήρης διαδρομή αποζημιώνει.
Το φαράγγι των Χοχλακιών βρίσκεται λίγο πιο έξω από το χωριό των Χοχλακιών. Για την είσοδο σε αυτό μεσολαβεί η διαδρομή μέσα από το χωριό Χοχλακιές και ύστερα ακολουθεί ένα στενό δρομάκι που οδηγεί στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, ιδανικό σημείο πάρκινγκ και αφετηρία της πεζοπορίας.
Η διαδρομή είναι σχετικά βατή, συστήνεται όμως να γίνεται μετά τον Απρίλιο που σταματά η μεγάλη ροή των νερών στην κοίτη του χειμάρρου. Η διάσχιση του είναι ιδιαίτερα γοητευτική λόγω της πλούσιας χλωρίδας και των εντυπωσιακών γεωλογικών σχηματισμών.
Η γεωδιαδρομή που είναι χαρτογραφημένη από την UNESCO [γεωδιαδρομή 13] έχει διάρκεια 1 ώρα και 10′. Ξεκινάει λίγο έξω από τον οικισμό Χοχλακιές με σημάνσεις μπλε χρώματος, και καταλήγει στην πανέμορφη παραλία Καρούμες περνώντας μέσα από το πανέμορφο φαράγγι. Στις Καρούμες υπάρχουν εξίσου σημαντικοί γεώτοποι, όπως ο κοραλλιογενής ασβεστόλιθος και οι μικρές σπηλαιώσεις. Η επιστροφή γίνεται συνήθως κυκλική μέσα από το φαράγγι με κατεύθυνση το σημείο εκκίνησης. Για τους πιο τολμηρούς υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης της διαδρομής, συνεχίζοντας προς Κάτω Ζάκρο μέσω της γεωδιαδρομής 12 της UNESCO.
Η αφετηρία της διαδρομής περικλείεται από ελιές, ενώ ακολουθούν βράχοι δίπλα στην όχθη του ποταμού, και ο εξοπλισμός πεζοπορίας (πόσιμο νερό, καπέλο, ορειβατικά/αθλητικά παπούτσια) συνιστάται. Η ανταμοιβή στο τέλος είναι ανεκτίμητη με τη καταγάλανη και παρθένα παραλία Καρούμες που προσφέρει την απόλυτη χαλάρωση πριν την επιστροφή!
Το φαράγγι των Αγίων Πάντων βρίσκεται κοντά στην περιοχή της Σκοπής, δυτικά της Σητείας και καταλήγει στην παραλία των Αγίων Πάντων, δίπλα στο μοναστήρι της Φανερωμένης. Αποτελεί μια διαδρομή πλούσια σε βλάστηση με πλατάνια που χαρίζουν σκιά τους θερινούς μήνες και άφθονα νερά, από το μικρό ποτάμι του Σκαφιδαρά, τον χειμώνα. Στην έξοδο του φαραγγιού σχηματίζεται υγρότοπος από τα νερά του ποταμού. Οι εντυπωσιακές βραχομορφές που συναντά κανείς στη διαδρομή είναι το αποτέλεσμα διάβρωσης των Μειοκαινικών ασβεστόλιθων από τις κλιματολογικές συνθήκες. Την εντυπωσιακή εικόνα συμπληρώνουν τα απολιθωμένα θαλάσσια είδη διθύρων και αχινών.
Η γεωδιαδρομή που είναι χαρτογραφημένη από την UNESCO [γεωδιαδρομή 16] έχει διάρκεια 2 ώρες και 20′. Η διαδρομή ξεκινά ανατολικά από την περιοχή Σφακίδια, περιοχή Σκοπής και καταλήγει στον όρμο της Φανερωμένης.
Εντός του φαραγγιού υπάρχουν δύο αξιόλογες μικρές πηγές που σε μια από αυτές ο μεγάλος ποιητής Βιτσέντζος Κορνάρος έγραψε μέρος από τον Ερωτόκριτο. Το φαράγγι εντυπωσιάζει τόσο για την χλωρίδα του όσο και τους όμορφους γεωλογικούς σχηματισμού του και τις μορφές που παίρνουν τα νεογενή πετρώματα του.
Το Φαράγγι των Περιβολακίων βρίσκεται στην περιοχή του Μακρύ Γιαλού. Εξαιρετικά όμορφο φαράγγι, εύκολα βατό σχεδόν σε όλο του το μήκος. Είναι ευπρόσιτο αν και έχει σημεία που είναι λίγο απότομα και χρειάζονται προσοχή. Υπάρχουν επιλογές διαδρομών που αποτελούνται από αυτές που κινούνται κατά μήκος (κόκκινα βέλη) ή αυτές που οδηγούν απευθείας στην κοίτη του χειμάρρου, όμως η σηματοδότηση μερικές φορές είναι δυσεύρετη. Η είσοδος σε αυτό βρίσκεται πριν από το μοναστήρι (αφετηρία από τον Μακρύγιαλο), που υποδεικνύεται από σηματοδότηση. Εναλλακτικά, η πεζοπορία αρχίζει από το ομώνυμο χωριό και μετά από μια διαδρομή διάρκειας έως 2 ώρες, οδηγεί στο Λιβυκό πέλαγος. Δεν υπάρχει εμπόριο, όμως κοντά στο παρεκκλήσι/εκκλησία υπάρχουν εγκαταστάσεις υγιεινής (τουαλέτες και νιπτήρας/σημείο νερού).
Η γεωδιαδρομή που είναι χαρτογραφημένη από την UNESCO [γεωδιαδρομή 26] έχει διάρκεια 1 ώρα και 30′. Ορίζοντας αφετηρία τον οικισμό Περιβολάκια, διασχίζει τον οικισμό Πεζούλας, φτάνει στο καταπληκτικό φαράγγι και καταλήγει στην υπέροχη ιδιωτική παραλία της Μονής Καψά με φανταστική θέα τη θάλασσα.
Ενδείκνυται κυρίως για άτομα με εμπειρία στην αναρρίχηση και την πεζοπορία καθώς ο εξοπλισμός (πόσιμο νερό, καπέλο, ορειβατικά/αθλητικά παπούτσια) είναι αναγκαιος και δεν ενδείκνυται διαδρομή φιλική προς τα παιδιά.