ΠΕΡΙΟΧΕΣ – ΟΙΚΙΣΜΟΙ
Ο Δήμος Σητείας χωρίζεται γεωγραφικά σε τέσσερις περιοχές: Σητείας, Μακρυγιαλού, Λεύκης και Ίτανου.
Αρκετά πανέμορφα χωριά είναι ενταγμένα στην αρμοδιότητα του φορέα τοπικής αυτοδιοίκησης που ονομάζεται Δήμος Σητείας. Η σπάνια φυσική ομορφιά, οι αρχαιολογικοί χώροι και οι μονές κοσμούν γενναιόδωρα την ενδοχώρα της Σητείας.
ΣΗΤΕΙΑ
Η περιοχή Σητείας περιλαμβάνει 17 δημοτικά διαμερίσματα με πρωτεύουσα την Σητεία. H Σητεία είναι η ανατολικότερη πόλη της Κρήτης και έχει πληθυσμό 10.000 κατοίκους. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά του λόφου «Μπόντα» βορείως του ομωνύμου κόλπου. Είναι πόλη γραφική και ήσυχη, με έντονο «νησιώτικο χρώμα». Έχει μεγάλη ιστορική και πολιτιστική παράδοση και κληρονομιά.
Στη περιοχή της, στον οικισμό Πετρά υπήρχε Μινωική πόλη και στη θέση Τρυπητός, πόλη των Ελληνιστικών χρόνων. Ο πυρήνας της σημερινής πόλης είναι χτισμένος στα ερείπια της Βυζαντινής και Ενετικής Σητείας. Η Σητεία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ανατολική Κρήτη ως διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο ιδίως κατά τους Ενετικούς και τους Νεώτερους χρόνους και σήμερα είναι μια αναπτυσσόμενη πόλη με καλές προοπτικές. Από την αρχαία Σητεία (Ητεία) καταγόταν ο Μύσων, ένας από τους επτά σοφούς και από τη Σητεία επίσης ήταν ο Βιτσέντζος Κορνάρος ο ποιητής του Ερωτόκριτου. Ανέκαθεν άλλωστε οι κάτοικοι της Επαρχίας Σητείας διακρινόταν γα την αγάπη και τις επιδόσεις τους στις τέχνες και τα γράμματα.
Η Σητεία σήμερα είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, έδρα του Δήμου Σητείας και διαθέτει Δημόσιες Υπηρεσίες, Νοσοκομείο, Γυμνάσια, Λύκεια, Τ.Ε.Ι, Λιμάνι, Αεροδρόμιο, Τράπεζες, Παραγωγικές μονάδες, Εμπόριο και άλλες υπηρεσίες. Η Σητεία συνδέεται οδικά με την υπόλοιπη Κρήτη μέσω της Εθνικής οδούς και του Νότιου άξονα, αεροπορικά με την Αθήνα και με ferry boat με τον Αγιο Νικόλαο, τη Μήλο και τον Πειραιά καθώς και με την Κάσο, την Κάρπαθο και την Ρόδο. Έχει ήπια τουριστική ανάπτυξη, κυρίως μικρά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, ψαροταβέρνες, εστιατόρια παραδοσιακής κουζίνας και άλλα. Έχει ωραία αμμώδη παραλία και προσφέρεται ιδιαίτερα για διακοπές το καλοκαίρι αλλά και ολόκληρο το χρόνο λόγω του ήπιου κλίματος και της αδιάπτωτης ζωντάνια της. Σε απόσταση 9 μιλίων από την πόλη υπάρχει σύμπλεγμα 4 μικρών νησιών, οι «Διονυσάδες» που σύμφωνα με την μυθολογία τα δημιούργησε ο Θεός Διόνυσος . Εκεί υπάρχει η μεγαλύτερη αποικία του γερακιού της Ελεονόρας (falko Eleonora), κοινώς μαυροπετρίτης ή βαρβάκι.
Από τη Σητεία ξεκινά και στη Σητεία καταλήγει επίσης η μεγάλη φυσιολατρική και πολιτιστική διαδρομή της Επαρχίας Σητείας. Ακολουθώντας την ο επισκέπτης μπορεί να χαρεί όλες τις φυσικές καλλονές και τα θαυμάσια τοπία της, όπως φαράγγια, σπήλαια, δάση, βιότοπους, βουνά και παραλίες τη χλωρίδα και την πανίδα της καθώς και όλη την ιδιαίτερα πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της επαρχίας, όπως αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, παραδοσιακοί οικισμοί, κτίσματα του αγροτικού και ποιμενικού βίου κ.α. Μπορεί ακόμα να επισκεφθεί τα Αιολικά Πάρκα και τις άλλες μονάδες ήπιων μορφών ενέργειας καθώς και τις βιολογικές καλλιέργειες της περιοχής, δύο τομείς που έχουν ιδιαίτερη σημασία για το περιβάλλον και στους οποίους η Σητεία πρωτοπορεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην πόλη υπάρχει ένα από τα καλύτερα επαρχιακά αρχαιολογικά μουσεία της χώρας, πλούσιο λαογραφικό μουσείο, εκθετήριο και πρατήριο των θαυμάσιων και πολυβραβευμένων τοπικών προϊόντων και το ενετικό φρούριο « ΚΑΖΑΡΜΑ».
Οικισμοί Περιοχής
Αγιά Φωτιά
Το χωρίο Αγιά Φωτιά βρίσκεται 7 χιλ. ανατολικά της Σητείας, στο δρόμο προς Βάι. Το όνομά του οφείλεται στην εκκλησία της Αγίας Φωτεινής.
Άγιος Γεώργιος
Χωριό πλούσιο σε βλάστηση με πολλά νερά. Βρίσκεται στο 14ο χιλ. του δρόμου Σητείας – Ιεράπετρας. Η παλιά του ονομασία Τουρτούλοι οφείλεται πιθανόν στην Ενετική οικογένεια Turtullo. Η περιοχή έχει μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Άγιος Σπυρίδωνας
Οικισμός που τελευταία ενώθηκε με το Δήμο Σητείας και που παλιότερα ονομάζονταν Κανένε με περίπου 50 κατοίκους σήμερα.
Αρνικό
Πανέμορφος οικισμός που τελευταία εντάχθηκε στο Δήμο Σητείας σε υψόμετρο 210 μέτρων, ανατολικά του Πισκοκέφαλου.
Αχλάδια
Κεφαλοχώρι του Δήμου Σητείας με 250 περίπου κάτοικους. Απέχει περίπου 9 χιλ. από τη Σητεία αριστερά στη διακλάδωση μετά το Πισκοκέφαλο.
Δάφνη
Ωραίο χωριό με πολλά νερά που βρίσκεται περίπου 2 χλμ από τα Κρυά στο δρόμο για το Σταυροχώρι. Απέχει 28 χλμ. από τη Σητεία.
Έξω Μουλιανά
Παραδοσιακό χωριό με ωραία πλατεία. Απέχει 18 χιλ. από τη Σητεία προς τον Άγιο Νικόλαο.
Ζου
Μικρός καταπράσινος οικισμός, 7 χιλ από τη Σητεία.
Κατσιδώνι
Και αυτό το χωριό της ορεινής Σητείας προσφέρει δροσιά και απόλαυση. Βρίσκεται σε υψόμετρο 560 μέτρων και απέχει 15 περίπου χλμ. από την πόλη της Σητείας στο δρόμο Πισκοκέφαλο – Σταυρωμένος – Σαντάλι – Κατσιδώνι.
Κάτω Δρύς
Σε υψόμετρο 360 μέτρων βρίσκεται ο οικισμός Κάτω Δρύς με περίπου 25 κατοίκους.
Κάτω Επισκοπή
Μικρός γραφικός οικισμός του Δήμου Σητείας που σήμερα έχει περίπου 80 κατοίκους. Απέχει 4 χλμ. από τη Σητεία ανατολικά του Πισκοκέφαλου στο δρόμο προς Ιεράπετρα.
Κιμουριώτης
Παλιότερα ήταν οικισμός της κοινότητας Αχλαδίων. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την πόλη της Σητείας, πριν τη Σκοπή σε διακλάδωση από τον οδικό άξονα προς Άγιο Νικόλαο.
Κρυά
Σε απόσταση 25 χλμ. από τη Σητεία στο δρόμο Πισκοκέφαλο – Παρασπόρι – Κρυά βρίσκονται οι δυο οικισμοί Απάνω και Κάτω Κρυά με απόσταση 700 περίπου μέτρων μεταξύ τους.
Λάστρος
Γραφικό χωριό με όνομα προελληνικής προέλευσης. Βρίσκεται 35 χιλ. δυτικά της Σητείας.
Μαρωνιά
Μικρό χωριό στην καταπράσινη πλαγιά του ποταμού Παντέλη.
Μέσα Μουλιανά
«Κατάφυτο και κατάρρυτο» χωριό στην Εθνική οδό 18 χμ, από τη Σητεία. Είναι σπουδαία αρχαιολογική περιοχή με πλήθος ευρημάτων.
Μόχλος
Γραφικό ψαροχώρι στη βόρεια ακτή της Σητείας. Η περιοχή κατοικήθηκε από την πρωτομινωική έως την υστερομινωική περίοδο.
Μυρσίνη
Χωριό με υπέροχη θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου.
Πάνω Επισκοπή
Όμορφο μικρό χωριό σε καταπράσινη πλαγιά 12 χλμ. από τη Σητεία στο δρόμο προς Ιεράπετρα.
Παρασπόρι
Βρίσκεται στο δρόμο Πισκοκέφαλο – Αχλάδια – Παρασπόρι, σε απόσταση 12 χλμ. από τη Σητεία και σε υψόμετρο 350 μέτρων.
Πισκοκέφαλο
Το Πισκοκέφαλο είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πλουσιότερα χωριά του Δήμου Σητείας. Βρίσκετε στο 3ο χιλ. του δρόμου που ενώνει την Σητεία με την Ιεράπετρα.
Πραισσός
Πανάρχαια πολιτεία στο κέντρο περίπου της επαρχίας Σητείας. Απέχει 17 χλμ. από την πόλη της Σητείας.
Ρούσα Εκκλησία
Βρίσκεται σε υψόμετρο 340 μ. ανατολικά της Σητείας με πανοραμική θέα στην θάλασσα.Μικρό γραφικό χωριό με πηγαία νερά, πολύ πράσινο και μαγευτική θέα.
Σαντάλι
Δέκα χιλιόμετρα μακριά από την πόλη της Σητείας στο δρόμο Πισκοκέφαλο – Σταυρωμένος – Δρυς – δεξιά στη διακλάδωση βρίσκεται το Σαντάλι.
Σητεία
Πόλη γραφική και ήσυχη, με έντονο «νησιώτικο χρώμα» με μεγάλη ιστορική και πολιτιστική παράδοση και κληρονομιά
Σίτανος
Μικρό χωριό που η ονομασία του συνδέεται με αυτήν της αρχαίας Ιτάνου.
Σκοπή
Από τα μεγαλύτερα χωριά του δήμου με σημαντική παραγωγή ελαιολάδου. Στη Σκοπή υπάγεται η Μονή της Παναγίας της Φανερωμένης του Τράχηλα που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από τον Ιωαννίκιο και ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε τον 17ο αιώνα από τον Γεννάδιο.
Σταυρωμένος
Βρίσκεται σε απόσταση 8 χιλ. από τη Σητεία, σε υψόμετρο 110 μ.
Σφάκα
Βρίσκεται σε υψόμετρο 300μ. στο δρόμο Αγ. Νικολάου – Σητείας. Οφείλει το όνομα του στο ομώνυμο φυτό που υπήρχε κοντά σε βρύση.
Σωτήρα
Οικισμός που ανήκε παλιά στην κοινότητα Τούρτουλλοι και σε υψόμετρο 320 μ.
Τουρλωτή
Βρίσκεται σε ύψωμα με πανοραμική θέα, στο βόρειο οδικό άξονα προς Άγιο Νικόλαο και σε απόσταση 28 χλμ. από την πόλη της Σητείας.
Χαμέζι
Το πανέμορφο Χαμέζι βρίσκεται 11χιλ. δυτικά της Σητείας.
ΛΕΥΚΗ
Η περιοχή Λεύκης βρίσκεται στο Ν.Α άκρο της επαρχίας Σητείας. Ο Δήμος Μακρυγιαλού Δυτικά, η περιοχή Σητείας Β.Δ, η περιοχή Ιτάνου Β.Α και το Λιβυκό Πέλαγος από Ανατολικά και Νότια, οριοθετούν η περιοχή Λεύκης. Εκτείνεται σε μία έκταση 152.303 στρεμμάτων, και έχει πληθυσμό 2.435 κατοίκους. Διοικητικά περιλαμβάνει τα δημοτικά διαμερίσματα της Αγίας Τριάδας, των Απιδίων, των Αρμένων, της Ζήρου, των Παπαγιαννάδων, και του Χανδρά. Έδρα της περιοχής είναι το χωριό Ζήρος με 779 κατοίκους. Η Ζήρος αποτελεί κεφαλοχώρι της Επαρχίας Σητείας στο Οροπέδιο Χανδρά 31 χμ, από τη Σητεία, έδρα του Δήμου Λεύκης. Στο Κοινοτικό Διαμέρισμα της υπάγονται και οι μικροί οικισμοί, Καλό Χωριό, Χαμαίτουλο, Αγριλιά, Αγ, Ειρήνη, Λαμνώνι, Απιδιάς, Ανάγυρος και Ξερόκαμπος. Σε διάφορες θέσεις εντοπίστηκαν μινωικά λείψανα. Στη Ζήρο υπάρχουν παλιές εκκλησίες, σπουδαιότερες των οποίων είναι η Αγ. Παρασκευή και ο Αγ. Νικόλαος, τοιχογραφημένες και οι δύο και με επιγραφές του 160υ αιώνα. Υπάρχουν ακόμη τα σπήλαια Αγριλιά και Λυγιάς Σπήλιοι. Είναι γενέτειρα του σπουδαίου εκκλησιαστικού ανδρός ιερομάρτυρος Ιακώβου Αρχατζικάκη. Είναι εύφορο χωριό και παράγει ελαιόλαδο, θαυμάσια σουλτανίνα, κρασιά και γαλακτοκομικά προϊόντα, υπάρχει δε πρότυπη επισκέψιμη μονάδα βιολογικής αμπελοκαλλιέργειας και οινοποιίας.
Οικισμοί Περιοχής
Αγία Τριάδα
Μικρό χωριό του Δήμου Λεύκης στα Νότια του Οροπεδίου Χανδρά με θαυμάσια θέα στο Λυβικό πέλαγος. Απέχει 35 χλμ. από τη Σητεία.
Αρμένοι
Γραφικό χωριό στο Οροπέδιο Χανδρά σε απόσταση 23 χλμ. από τη Σητεία μέσω Παπαγιαννάδων και 27 χλμ. μέσω Νέας Πραισού-Χανδρά.
Γούδουρας
Παραθαλάσσιο χωριό της επαρχίας Σητείας στο Λυβικό Πέλαγος. Φημισμένο ψαροχώρι για την πλούσια παραγωγή αλιευμάτων.
Ετιά
Μικρός παραδοσιακός οικισμός στο Οροπέδιο Χανδρά κοντά στους Αρμένους 27 χλμ. από τη Σητεία.
Ζήρος
Η Ζήρος αποτελεί κεφαλοχώρι της Επαρχίας Σητείας στο Οροπέδιο Χανδρά 31 χλμ. από τη Σητεία.
Κατελιώνας
Έρημος μικρός οικισμός μεταξύ Σιτάνου και Χανδρά σε ορεινή περιοχή που άκμασε επί Ενετοκρατίας.
Ξερόκαμπος
Παραθαλάσσιος μικρός οικισμός μεταξύ Ζάκρου και Γούδουρα 49 χλμ από τη Σητεία μέσω Ζήρου.
Παπαγιαννάδες
Μικρό χωριό στο Νότιο άξονα 20 χλμ. από τη Σητεία.
Χανδράς
Χωριό στο Οροπέδιο των Αρμενοχαντράδων 27 χλμ. από τη Σητεία.
ΜΑΚΡΥΓΙΑΛΟΣ
Είναι η νοτιότερη περιοχή του Δήμου Σητείας. Περιλαμβάνει 8 δημοτικά διαμερίσματα με πρωτεύουσα τον Κουτσουρά. Ο Κουτσουράς είναι ένας γραφικός, αναπτυσσόμενος οικισμός στο Νότιο άξονα 35 χιλιόμετρα από τη Σητεία προς την Ιεράπετρα Τις τελευταίες δεκαετίες ο Κουτσουράς εμφανίζει έντονη ανάπτυξη τόσο στον αγροτικό όσο και στον τουριστικό τομέα. Είναι επίκεντρο της καλλιέργειας πρώιμων κηπευτικών σε θερμοκήπια και διαθέτει μικρές οικογενειακές τουριστικές μονάδες, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και δωμάτια.
Πάνω από τον Κουτσουρά βρίσκεται ο παραδοσιακός οικισμός Τσικαλαριά, από όπου περνάει το «μονοπάτι των πειρατών» – ιστορικό κατάλοιπο των Βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων. Οι πλαγιές του βουνού Νότια του Κουτσουρά είναι σκεπασμένες με δάση Πεύκης, ενώ στα Δυτικά του οικισμού βρίσκεται ένας ωραίος χώρος αναψυχής, το «Δασάκι του Κουτσουρά». Με τους γειτονικούς οικισμούς Μακρύ Γιαλό και Ανάληψη αποτελεί ενιαία πολεοδομική ενότητα που εξελίσσεται σε σύγχρονη πόλη.
Οικισμοί Περιοχής
Άγιος Στέφανος
Ορεινό χωριό πάνω από το Μακρύ Γιαλό με θαυμάσια θέα προς το Λιβυκό Πέλαγος Παλαιότερα ονομαζόταν Γρας.
Λάπιθος
Οικισμός της πρώην κοινότητας Στραβοδοξάρι (Σταυροχώρι), επαρχίας Σητείας, Ν. Λασιθίου σε υψόμετρο 340 μ. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση νοτιότερα από τη Ρουκάκα και εκτείνεται μέσα σε γραφική κοιλάδα.
Λιθίνες
Μεγάλο και πλούσιο χωριό στο Νότιο άξονα 25 χλμ. από τη Σητεία. Θεωρείται ότι πήρε το όνομα του από τον βυζαντινό ευγενή Λουκά Λίτινο, που αποτελούσε φέουδο.
Μακρυγιαλός
Παραλιακός τουριστικός οικισμός στο Νότιο άξονα 35 χλμ. από τη Σητεία.
Περβολάκια
Μικρό χωριό στα Νότια των Λιθινών σε απόσταση 8 χλμ.
Πεύκοι
Μικρό χωριό πάνω από το Μακρύ Γιαλό σε απόσταση 6 χμ. από τη Σητεία.
ΙΤΑΝΟΣ
Η Περιοχή Ιτάνου βρίσκεται στο ανατολικότερο άκρο της επαρχίας Σητείας. Σχηματίστηκε το 1997 με τρια δημοτικά διαμερίσματα, τις πρώην κοινότητες της Ζακρού, του Καρυδίου και του Παλαίκαστρου. Έδρα της περιοχής είναι το Παλαίκαστρο, το οποίο απέχει από την πόλη της Σητείας 19 χιλιόμετρα και βρίσκεται σε ιστορική τοποθεσία. Από την Μινωική εποχή η περιοχή ήταν κέντρο εμπορίου. Το λιμάνι της Ιτάνου, που σήμερα βρίσκεται πολλά μέτρα κάτω από την επιφανεια της θάλασσας είναι ένα σημαντικό πειστήριο.
Το Παλαίκαστρο με τα γόνιμα εδάφη, τις σπουδαίες αρχαιότητες και τις θαυμάσιες παραλίες του είναι ο πιο ζωντανός και αναπτυσσόμενος οικισμός της Επαρχίας Σητείας και έχει μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Το όνομα του το οφείλει σε παλαιό κάστρο. Στο κοινοτικό του διαμέρισμα υπάγονται οι οικισμοί Αγκαθιάς, Βαί, Μυρτίδια, Λύδια και Χοχλακιές, η Μονή Τοπλού, η περιοχή της Ιτάνου, Αγιος Νικόλαος, Αγιος Σπυρίδωνας, Βαγιάς, Καλαμάκι, Ανάλουκας. Στην παραλία του Παλαίκαστρου στη θέση Ρουσολάκκος αποκαλύφθηκε μεγάλη και σπουδαία πόλη των Μινωικών χρόνων. Ακμασε την υστερομινωική εποχή αλλά βρέθηκαν και ερείπια της πρωτομινωικής και Μεσομινωικής εποχής, ιδίως τάφους με μεγάλες ποσότητες οστών σε θαυμάσια διατήρηση. Ανθρωπολόγοι που τα μελέτησαν κατέληξαν σε σημαντικά συμπεράσματα για τη σωματική δομή των μινωιτών που είχαν ανάστημα 1.60 οι άνδρες και 1.50 οι γυναίκες κατά μέσο όρο.
Ένας κεντρικός δρόμος που διασταυρώνεται με 4 κάθετους χωρίζει τη πόλη σε 9 συνοικίες στις οποίες κατά μια εκδοχή κατοικούσαν ισάριθμα γένη. Τα σπίτια που βλέπουν στον κεντρικό δρόμο είχαν επιβλητικές προσόψεις, ενώ ένα άρτιο αποχετευτικό σύστημα διακλαδίζεται σε όλες τις συνοικίες, Στη συνοικία Β μεταξύ άλλων υπήρχε δωμάτιο – μέγαρο με 4 σειρές κιόνων και μαγειρείο, δεξαμενή καθαρμού, πηγάδι, οικιακό ιερό, λουτρό και αποθήκη λαδιού ενώ σε άλλους χώρους υπήρχε ελαιοτριβείο και ελαιαποθήκη. Βρέθηκαν επίσης πολλά «καμαραϊκά» αγγεία, αμφορείς, λύχνοι, πιθάρια κ.α. Δωμάτια-μέγαρα και σπουδαία αντικείμενα βρέθηκαν και σε άλλες συνοικίες , ενώ στη συνοικία Ε βρέθηκε σταφιλοπιεστήριο. Στη συνοικία Χ έγιναν εξαιρετικά σημαντικές ανακαλύψεις: Στα ΒΑ της μέσα σε θεμέλια σπιτιών αποκαλύφθηκε το περιώνυμο στην αρχαιότητα ιερό του Δικταίου Διός. Στο ιερό αυτό λατρευόταν ο Ζευς από τα γεωμετρικά χρόνια έως τη Ρωμαϊκή κατάκτηση. Βρέθηκαν επίσης πολύ κοντά τα κομμάτια της πλάκας στην οποία ήταν γραμμένος ο ύμνος του Δικταίου ή Κρηταγενούς Διός. Πρόκειται για τον πρώτο ύμνο σε θεότητα σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο και στην ουσία πρόκειται για ύμνο στην Ειρήνη και στη ζωή. Τον έψαλαν κάθε χρόνο την άνοιξη χορεύοντας γύρω από το βωμό του Διός γυμνοί ασπιδοφόροι νέοι μιμούμενοι τους Κουρήτες και τον παρακαλούσαν να έρθει στη γη και να φέρει ευτυχία, ειρήνη και δικαιοσύνη στους ανθρώπους, ευφορία των καρπών της γης, προστασία στη νεότητα, ούριους ανέμους στα πλοία κλπ. Στον ίδιο χώρο βρέθηκαν επίσης τα τμήματα του χρυσελεφάντινου αγαλματιδίου, του «αριστουργήματος»του Μινωικού πολιτισμού, όπως έχει αποκληθεί και που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας.
Τις ανασκαφές πραγματοποίησαν πριν από 100 περίπου χρόνια οι Αγγλοι αρχαιολόγοι, Bosanquet, Dawkins και συνεχίζονται σήμερα από την αγγλική αρχαιολογική Σχολή. Πρόσφατη έρευνα «<ακτινογραφία» του υπεδάφους παρέχει σοβαρές ενδείξεις ότι κάτω από τη γη του «Ρουσόλακου» κρύβεται το πέμπτο μεγάλο Μινωικό Ανάκτορο της Κρήτης! Η ζωή στη Μινωική πόλη του Παλαικάστρου έσβησε ξαφνικά, όπως και στη Ζάκρο και τις άλλες πόλεις της Κρήτης περί το 1500 π.χ.. από τη φοβερή έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Στη θέση κουρεμένος ανασκάφηκαν 7 υπομινωικές οικίες στη θέση «Καστρί» οικίες της γεωμετρικής και ελληνιστικής εποχής, ενώ στο ναό του Αγ. Αντωνίου ο Halbherr ανακάλυψε τεμάχιο της συνθήκης Κνωσού και Ιεράπυτνας. Το Παλαίκαστρο με τα γόνιμα εδάφη, τις σπουδαίες αρχαιότητες και τις θαυμάσιες παραλίες του είναι ο πιο ζωντανός και αναπτυσσόμενος οικισμός της Επαρχίας Σητείας και έχει μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Στο χωριό υπάρχει λαογραφικό μουσείο και το Καλοκαίρι πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Οικισμοί Περιοχής
Ζάκρος
Κεφαλοχώρι μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον στο Α άκρο της Κρήτης σε απόσταση 38 χλμ. από τη Σητεία.
Κάτω Ζάκρος
Παραλιακή περιοχή και οικισμός σε απόσταση 8 χλμ. από την πάνω Ζάκρο σε ένα πανέμορφο όρμο με πλούσια αμμουδιά.
Παλαίκαστρο
Το Παλαίκαστρο με τα γόνιμα εδάφη, τις σπουδαίες αρχαιότητες και τις θαυμάσιες παραλίες του είναι ο πιο ζωντανός και αναπτυσσόμενος οικισμός της Επαρχίας Σητείας και έχει μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Το όνομα του το οφείλει σε π